Stiltegebied
Geniet van de rust in één van de laatste stiltegebieden in Oost-Vlaanderen. Natuurgebied Kalkense Meersen ligt tussen de dorpskernen van Kalken, Overmere, Uitbergen, Schellebelle en Wetteren. Je maakt er fietstochten met het knooppuntennetwerk. Wandellussen leiden je langs de mooiste plekjes van het gebied met een prachtig zicht op de diverse fauna en flora. In Schellebelle steek je met het voetveer de Schelde over naar het gehucht Aard, waar de wandelingen starten.
Voorlopig komt onze wandelkaart niet meer volledig overeen met de praktijk. De wandelingen kunnen wel via de knooppunten gedaan worden. Heel binnenkort volgt een update van de kaart. Excuses voor het ongemak.
Toegankelijkheid
Door de Kalkense Meersen lopen verschillende verharde en onverharde wegen waarop je vrij kan wandelen en kan genieten van de rijke natuur. Om de mooiste hoekjes te ontdekken zijn er wandellussen uitgestippeld door Natuurpunt en de Gemeente Wichelen in samenwerking met Toerisme Oost-Vlaanderen. Deze wandellussen volgen de knooppunten zoals aangeduid op de kaart en geven een mooi beeld van het volledige meersengebied.
De Meersenwandeling is ongeveer 8 km lang en voert je door de mooiste plekken in de Kalkense Meersen. Een prachtig landschap met weidse vergezichten, bloemrijke hooilanden, sloten en rietkragen. Hier heb je eveneens de kans om de meest typische broedvogels uit de Kalkense meersen waar te nemen. De wandeling is door Toerisme Oost-Vlaanderen met groene pijltjes bewegwijzerd.
Het Oude Scheldepad gaat langs de boorden van de Schelde en de prachtige rietkragen van de oude bedding van diezelfde rivier. Hier wandel je langs iets drogere landbouwgronden waar je typische cultuurvogels kan waarnemen. De moerassen, ruigtes en rietkragen van de Oude Schelde zorgen dan wel voor het echte spektakel met een groot assortiment aan rietvogels. De wandeling is ongeveer 9 km lang en is door Toerisme Oost-Vlaanderen met rode pijltjes bewegwijzerd.
Verder is er ook nog de Heisbroekwandeling en ‘Binnen zonder kloppen’.
Beschrijving van het gebied
Meersen zijn laaggelegen, vochtige graslanden in de overstromingsvlakte van een rivier, vaak zijn ze doorsneden met sloten en grachten. In de buurt van de dorpskernen zijn de weilanden afgebakend met knotwilgen, die het natuurgebied een eerder kleinschalig uitzicht geven. De Schelde is overigens nooit ver weg. Van op de dijk heeft de wandelaar en de fietser een prachtig overzicht op het hele meersengebied. Ruimte, water, groen en rust vormen de belangrijkste troeven.
Met duizend hectaren aaneengesloten laaggelegen weiland, doorploegd met sloten en poelen in een oude meander van de Schelde vormen de Kalkense Meersen een bijzondere broed- en overwinteringsplaats voor vele weidevogels, wat het gebied overigens de status van Europees Vogelrichtlijngebied opleverde.
Dieren en planten
Elk hoekje van de meersen heeft zijn eigen bewoners. De ondiepe sloten en waterpartijen geven nestgelegenheid aan allerlei watervogels, zoals de slobeend en de zeldzame zomertaling. In de rietkragen kan je de fiere blauwborst aantreffen of het drukke lied van de rietzanger horen. In de bloemrijke hooilanden broeden rietgors, roodborsttapuit en sinds kort is zelfs het bedreigde paapje teruggekeerd. De gekraagde roodstaart en de steenuil voelen zich thuis in de talrijke knotwilgen.
Amfibieën zoals gewone pad, bruine kikker, groene kikker en kleine watersalamander komen zich hier voortplanten. Diverse soorten vissen vinden hier hun gading: snoek, paling, rietvoorn, bittervoorn, kleine modderkruiper, om maar de voornaamste te noemen.
In de bloemrijke hooilanden komen dotterbloem, pinksterbloem, grote en kleine ratelaar, waterbies, echte koekoeksbloem, moerasspirea, wilde bertram en holpijp veelvuldig voor. De zandige bodem wordt gekenmerkt door een schrale vegetatie, met onder andere vlasbekje, schapenzuring, vogelpootje, kromhals en jacobskruiskruid.
Natuurbeheer
Op de Kalkense Vaart is een pompgemaal gebouwd die het waterpeil in de Kalkense meersen kunstmatig laag houdt. Hierdoor heeft het gebied veel aantrekkelijkheid verloren voor de typische vochtminnende planten en dieren. In overleg met de landbouwers tracht Natuurpunt een aantal percelen weer waterrijk te maken. Het maaien van de hooilanden gaat pas van start als alle weidevogeljongen voldoende groot zijn. Volgens diverse wetenschappelijke studies en de latere bevindingen van de milieudienst van het provinciebestuur behoren de Kalkense Meersen tot de laatste stiltegebieden in de provincie Oost-Vlaanderen.